Manuele therapie

Manuele therapie is een gespecialiseerde vorm van fysiotherapie die zich richt op het behandelen van pijn en functiestoornissen van de gewrichten en het bewegingsapparaat door middel van handmatige technieken. Deze therapie wordt gebruikt om de mobiliteit van gewrichten te verbeteren, spierproblemen te verlichten en pijn te verminderen. Het doel van manuele therapie is om de normale beweging en functie van gewrichten en weefsels te herstellen, zodat je beter kunt bewegen en pijn kunt verminderen of voorkomen.

Wat is manuele therapie?

Manuele therapie omvat technieken waarbij de fysiotherapeut zijn of haar handen gebruikt om gewrichten en spieren te behandelen. De behandelingen kunnen bestaan uit mobilisaties, manipulaties en andere specifieke handgrepen die gericht zijn op het verbeteren van de beweeglijkheid van gewrichten en het verlichten van pijn.

De therapie is gebaseerd op de theorie dat veel lichamelijke klachten (zoals pijn en stijfheid) het gevolg kunnen zijn van verstoringen in de beweging van gewrichten en spieren. Manuele therapeuten richten zich dus vooral op het herstel van de normale bewegingsfunctie.

Wat doet een manueel therapeut?

Een manueel therapeut is een fysiotherapeut die zich verder heeft gespecialiseerd in manuele technieken. Hij of zij heeft aanvullende trainingen en opleidingen gevolgd om specifieke behandeltechnieken te leren die gericht zijn op het verbeteren van gewrichtsmobiliteit, pijnverlichting en het herstellen van de balans in het bewegingsapparaat.

Een manueel therapeut behandelt vaak de volgende klachten:

• Pijn in de nek, rug, schouders of heupen
• Wervelkolom- en gewrichtsproblemen
• Hoofdpijn (bijvoorbeeld spanningshoofdpijn of migraine)
• Beperkingen in de gewrichtsmobiliteit (zoals een stijve nek of schouder)
• Knie- of enkelklachten
• Pijn door verkeerde houdingen of overbelasting

Manuele therapie technieken

Manuele therapeuten maken gebruik van verschillende technieken om de beweeglijkheid van gewrichten en weefsels te verbeteren en pijn te verlichten. Enkele van de belangrijkste technieken zijn:

1. Mobilisatie

Mobilisatie is een techniek waarbij het gewricht langzaam en gecontroleerd in verschillende richtingen wordt bewogen. Het doel is om de beweeglijkheid van het gewricht te verbeteren, de spanning in spieren te verminderen en pijn te verlichten. De mobilisaties worden vaak in kleine, gecontroleerde bewegingen uitgevoerd, wat kan helpen bij het ontspannen van de spieren en het herstellen van de normale beweging.

Er zijn verschillende gradaties van mobilisatie, variërend van zachte bewegingen tot intensievere technieken, afhankelijk van de klacht en het stadium van herstel.

2. Manipulatie 

Manipulatie is een krachtigere techniek die meestal wordt uitgevoerd bij gewrichten die ernstig beperkt zijn in hun beweging. Het doel van manipulatie is om een gewricht met een korte, snelle beweging weer in de juiste positie te brengen. Dit kan gepaard gaan met een geluid (een “krak”) wanneer er luchtbellen uit het gewricht vrijkomen. Manipulatie kan direct verlichting van pijn geven en de mobiliteit snel verbeteren.

Manipulatie wordt vaak toegepast op gewrichten in de nek, rug, heupen, knieën of schouders. Het wordt alleen uitgevoerd door een gespecialiseerde manueel therapeut en is meestal effectief bij pijn door gewrichtsbeperkingen.

3. Weefseltechnieken

Naast mobilisaties en manipulaties gebruikt een manueel therapeut ook zachte weefseltechnieken om de spieren en bindweefsel te behandelen. Dit kunnen technieken zijn zoals:

• Triggerpointtherapie: Behandeling van verkrampte of pijnlijke spierknopen (triggerpoints) door druk uit te oefenen op specifieke punten.
• Massage: Het kneden en masseren van gespannen spieren om de doorbloeding te verbeteren, spanning te verlichten en de spierfunctie te herstellen.
• Stretching: Rekken van de spieren en gewrichten om de flexibiliteit en beweeglijkheid te vergroten.

Voor wie is manuele therapie geschikt?

Manuele therapie kan effectief zijn voor een breed scala aan klachten en is geschikt voor mensen van verschillende leeftijden. De meest voorkomende indicaties voor manuele therapie zijn:

• Spier- en gewrichtspijn: Pijn in de nek, rug, schouders, heupen, knieën of andere gewrichten die worden veroorzaakt door verstoring in de bewegingsfunctie.
• Wervelkolomproblemen: Problemen met de rug of nek, zoals hernia’s, artrose of andere aandoeningen die de mobiliteit van de wervelkolom beperken.
• Hoofdpijn: Pijn die voortkomt uit spierspanning of gewrichtsproblemen in de nek en schouders.
• Spierverkortingen of stijfheid: Door spierverkorting of verminderde gewrichtsmobiliteit kunnen bepaalde bewegingen moeilijker of pijnlijker worden.
• Blessures: Pijn of beperkingen na een ongeluk, operatie of sportblessure.
• Chronische pijnklachten: Langdurige pijnklachten die niet snel verdwijnen, zoals rugpijn, nekpijn of schouderklachten.

Wat te verwachten tijdens een manuele therapie sessie?

Een manuele therapie sessie begint meestal met een grondige intake en onderzoek. De manueel therapeut zal vragen stellen over je klachten, het ontstaan van de pijn en je medische geschiedenis. Vervolgens wordt een lichaamsonderzoek uitgevoerd om te kijken waar de verstoring in de beweging zit en welke gewrichten of spieren behandeld moeten worden.

Na het onderzoek wordt een behandelplan opgesteld, waarin verschillende technieken kunnen worden toegepast, afhankelijk van je klacht. Tijdens de sessie kunnen de technieken variëren van zachte mobilisaties tot krachtigere manipulaties, afhankelijk van wat het beste bij je klachten past.

De meeste patiënten ervaren directe verlichting van pijn en stijfheid na een sessie manuele therapie, maar in sommige gevallen kunnen meerdere behandelingen nodig zijn om een blijvend resultaat te bereiken.

Voordelen van Manuele Therapie

• Pijnverlichting: Door het verbeteren van de gewrichtsmobiliteit en het verlichten van spierspanning kan manuele therapie onmiddellijk pijn verminderen.
• Herstel van beweging: Beperkingen in gewrichten en spieren kunnen worden opgelost, waardoor je weer normaal kunt bewegen.
• Verbetering van de houding: Manuele therapie kan helpen om bewegingspatronen te corrigeren die leiden tot pijn of overbelasting.
• Preventie van blessures: Door het verbeteren van de beweeglijkheid en het versterken van de spieren wordt het risico op toekomstige blessures verminderd.
• Betere levenskwaliteit: Door pijn te verminderen en mobiliteit te herstellen, kan manuele therapie bijdragen aan een betere algehele gezondheid en levenskwaliteit.

Is Manuele Therapie Veilig?

Manuele therapie is over het algemeen veilig wanneer uitgevoerd door een goed opgeleide en gekwalificeerde manueel therapeut. Zoals bij elke vorm van behandeling kunnen er echter enkele risico’s zijn, vooral bij manipulaties. Dit kan resulteren in tijdelijke spierpijn of stijfheid na de behandeling, maar dit is meestal van korte duur. Ernstigere complicaties zijn zeldzaam, maar kunnen voorkomen bij bepaalde medische aandoeningen zoals botziekten, ontstekingen of ernstige hernia’s.

Daarom is het belangrijk dat je een gekwalificeerde therapeut raadpleegt die jouw medische geschiedenis en klachten goed kan evalueren en de juiste technieken kan toepassen.

Conclusie

Manuele therapie is een effectieve behandelingsmethode voor pijn en beperkingen in het bewegingsapparaat, vooral bij gewrichts- en spierproblemen. Het maakt gebruik van handmatige technieken zoals mobilisatie en manipulatie om pijn te verlichten, de mobiliteit te herstellen en de algehele functie van het bewegingsapparaat te verbeteren. Het kan worden toegepast bij een breed scala aan klachten, van acute blessures tot chronische pijnklachten, en kan helpen om zowel pijn te verlichten als toekomstige blessures te voorkomen.

Vergoeding

Manuele therapie valt onder de vergoeding van fysiotherapie bij de zorgverzekering. Vaak is er wel een maximaal aantal behandelingen manuele therapie beschreven.
Net als bij fysiotherapie is er bij manueel therapie geen verwijzing nodig bij acute klachten. Voor chronische indicaties op de Lijst Borst is wel een verwijzing nodig.