Claudicatio intermittens (ook wel etalage benen genoemd) is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door pijn en krampen in de spieren, meestal in de benen, die optreden tijdens lichamelijke activiteit, zoals wandelen, en verdwijnen na een korte rustperiode. Deze pijn wordt veroorzaakt door een verminderde bloedtoevoer naar de spieren, vaak als gevolg van vernauwde of geblokkeerde slagaders, meestal door perifere arteriële aandoening (PAA).
Oorzaken
De belangrijkste oorzaak van claudicatio intermittens is atherosclerose, een aandoening waarbij vetafzettingen (plaque) zich ophopen in de slagaders, waardoor de bloedstroom wordt belemmerd. Andere risicofactoren zijn onder andere:
- Roken
- Diabetes
- Hoge cholesterolwaarden
- Hoge bloeddruk
- Obesitas
- Weinig lichaamsbeweging
- Leeftijd (komt vaker voor bij mensen ouder dan 50 jaar)
- Familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten of PAA
Symptomen
- Pijn of krampen in de benen, vooral in de kuiten, dijen of billen, die optreden na een bepaalde hoeveelheid wandelen of lichamelijke inspanning.
- De pijn verdwijnt meestal na een paar minuten rust.
- In ernstige gevallen kunnen de symptomen ook in rust of zelfs terwijl je ligt, optreden.
Diagnose
Om claudicatio intermittens te diagnosticeren, kan een arts de volgende onderzoeken uitvoeren:
- Lichamelijk onderzoek: Het controleren van de pols in de benen en voeten en het zoeken naar tekenen van een verminderde bloedcirculatie.
- Enkel-armindex (ABI): Een test waarbij de bloeddruk in de enkel wordt vergeleken met die in de arm, om de bloedstroom naar de benen te beoordelen.
- Echografie of angiografie: Beeldvormende technieken om blokkades in de slagaders zichtbaar te maken.
Behandeling
De behandeling van claudicatio intermittens richt zich op het beheersen van de onderliggende oorzaken en het verbeteren van de bloedstroom:
- Levensstijlveranderingen:
- Stoppen met roken: Dit is de belangrijkste verandering om de bloedsomloop te verbeteren.
- Beweging: Gecontroleerde oefenprogramma’s, waaronder wandelen, om de bloedstroom te verbeteren en de symptomen te verminderen.
- Gezonde voeding: Een dieet dat cholesterol verlaagt en de gezondheid van het hart ondersteunt.
- Medicatie:
- Statines: Om het cholesterol te verlagen.
- Antitrombotische middelen: Om het risico op bloedstolsels te verminderen.
- Cilostazol: Een medicijn dat kan helpen om de wandelsnelheid te verbeteren en de symptomen te verminderen.
- Chirurgische opties:
- Angioplastiek: Een procedure om vernauwde slagaders te verwijden.
- Bypassoperatie: Een operatie waarbij een omleiding wordt gemaakt om een geblokkeerde slagader heen.
Prognose
Met de juiste behandeling kunnen veel mensen met claudicatio intermittens hun symptomen beheersen en hun kwaliteit van leven verbeteren. Als de aandoening echter onbehandeld blijft, kan deze verergeren, wat kan leiden tot ernstigere complicaties, zoals niet-genezende wonden of zweren, en in zeldzame gevallen zelfs tot amputatie van de ledematen.
Als je symptomen van claudicatio intermittens ervaart, is het belangrijk om medische hulp in te schakelen voor een juiste diagnose en een effectief behandelplan.
Fysiotherapie
speelt een belangrijke rol bij de behandeling van claudicatio intermittens (intermitterende claudicatio). Het doel van fysiotherapie is om de bloedcirculatie te verbeteren, de spierfunctie te versterken en de mobiliteit van de patiënt te verhogen, zodat de symptomen van claudicatio kunnen worden verminderd en de kwaliteit van leven wordt verbeterd.
Doelen van fysiotherapie bij claudicatio intermittens
- Verbeteren van de bloedcirculatie: Door gecontroleerde lichamelijke activiteit kan de bloedcirculatie naar de spieren worden gestimuleerd, wat helpt om de zuurstof- en voedingsstoffenvoorziening naar de benen te verbeteren.
- Verhogen van de inspanningstolerantie: Fysiotherapie helpt patiënten om langer en verder te kunnen lopen zonder pijn, door de spierfunctie te verbeteren en de bloedtoevoer te optimaliseren.
- Versterken van de beenspieren: Door spierversterkende oefeningen kunnen de spieren efficiënter gebruik maken van de beperkte bloedtoevoer, wat helpt om de pijn te verminderen.
- Verbeteren van de algehele mobiliteit en levenskwaliteit: Regelmatige fysieke activiteit helpt om het uithoudingsvermogen en de algehele mobiliteit te vergroten, waardoor de patiënt zich beter voelt en minder afhankelijk is van anderen.
Fysiotherapeutische benaderingen bij claudicatio intermittens
- Wandeltraining (supervised walking exercise):
- Dit is een van de meest effectieve behandelingen voor claudicatio intermittens. Het doel is om het uithoudingsvermogen van de benen te verbeteren door patiënten onder gecontroleerde omstandigheden te laten wandelen.
- Patiënten worden aangemoedigd om te wandelen totdat ze pijn ervaren (claudicatie), waarna ze rusten totdat de pijn weggaat. Dit proces wordt herhaald, wat geleidelijk de afstand en duur van het wandelen vergroot zonder dat de pijn te intens wordt.
- Dit type oefening helpt om de spieren te conditioneren, de bloedcirculatie te verbeteren en de pijnklachten op de lange termijn te verminderen.
- Oefeningen voor spierversterking:
- Fysiotherapeuten kunnen spierversterkende oefeningen aanbevelen voor de beenspieren (zoals de kuitspieren en dijspieren). Sterkere spieren hebben minder bloed nodig om goed te functioneren en kunnen effectiever werken met beperkte zuurstofvoorziening.
- Oefeningen kunnen bestaan uit het doen van squats, lunges, of oefeningen met weerstand.
- Flexibiliteitsoefeningen:
- Het verbeteren van de flexibiliteit kan helpen om de mobiliteit van de patiënt te verbeteren en de algehele spiergezondheid te ondersteunen. Dit kan onder andere rekoefeningen voor de benen en de heupen omvatten.
- Stapsgewijze training en progressieve belasting:
- Fysiotherapeuten passen de belasting van de training aan, afhankelijk van de reactie van de patiënt. Ze zorgen ervoor dat het programma geleidelijk wordt opgebouwd, zodat de patiënt zich niet overbelast voelt, maar toch geleidelijk zijn of haar prestaties verbetert.
- Educatie en advies:
- Fysiotherapeuten kunnen patiënten informeren over het belang van regelmatige lichaamsbeweging, stoppen met roken, en het handhaven van een gezond gewicht, aangezien deze factoren allemaal bijdragen aan het verbeteren van de bloedcirculatie.
- Ze kunnen ook advies geven over het dragen van geschikte schoenen om drukpunten en blessures te voorkomen.
Effectiviteit van fysiotherapie
Onderzoeken hebben aangetoond dat gesuperviseerde trainingsprogramma’s, zoals wandelen, effectief zijn in het verbeteren van de functionele capaciteit van patiënten met claudicatio intermittens. Ze helpen de symptomen van pijn bij het lopen te verminderen, de loopafstand te vergroten, en de algehele kwaliteit van leven te verbeteren. Fysiotherapie is vaak een van de belangrijkste niet-chirurgische behandelingen voor deze aandoening.
Advies
Als je lijdt aan claudicatio intermittens, is het belangrijk om met je arts of fysiotherapeut samen te werken om een gepersonaliseerd oefenprogramma op te stellen dat je conditie verbetert zonder overbelasting. Fysiotherapie, samen met andere behandelingen zoals medicijnen en leefstijlaanpassingen, kan de symptomen aanzienlijk verlichten en je algehele mobiliteit verbeteren.
